Περάσαμε μεγάλο σχολείο! Είχαμε πραγματικά «ψηθεί»
Αυτό ήταν το πρώτο Σαββατοκύριακο για φέτος στο χωριό μου, στον Σταυρό, εκεί όπου το πράσινο του βουνού, ξεκινά από την κορυφή του ως δάσος και καταλήγει στους πρόποδες, να γίνεται η παραλία του… Εκεί που η φύση έχει συνθέσει αυτή τη μοναδικότητα, βουνό και θάλασσα στον ίδιο καμβά. Κάθε φορά που επιστρέφω για λίγες μέρες ξεκούρασης, για να συναντηθώ με τους φίλους και συμμαθητές των παιδικών μου χρόνων, για να δω τη μάνα μου και (εδώ και λίγα χρόνια) για να ανάψω ένα κερί στον τάφο του πατέρα μου και να του αφήσω άλλο ένα δάκρυ μνήμης και έλλειψης, περνάνε μπροστά μου σαν ταινία όλα εκείνα τα καλοκαίρια της πρώτης νιότης. Ήταν τόσο δυνατές οι στιγμές που ζήσαμε, που τις θυμάμαι στην κάθε τους λεπτομέρεια. Θυμάμαι ανθρώπους, διαλόγους, παιχνίδια, συναναστροφές, σαν να ήταν χτες. Εκείνο όμως που και φέτος στριφογυρνά ως μνήμη, αλλά και ως παρακαταθήκη, ως προίκα που μας έμεινε από εκείνα τα καλοκαίρια, είναι η… προϋπηρεσία μας σε εποχικές εργασίες. Όλα τα παιδιά , με ελάχιστες εξαιρέσεις, κάθε καλοκαίρι κάπου βγάζαμε το χαρτζιλίκι μας. Άλλοι στο λουνα παρκ και τα πατίνια, άλλοι σε εμπορικά μαγαζιά, περίπτερα, μπακάλικα και μανάβικα, άλλοι σε ταβέρνες και σε παραλίες, στην κατασκήνωση, στο σινεμά, στις καφετέριες και στα καφενεία. Όλους κάπου μας έστελναν οι γονείς μας για να μάθουμε «πώς βγαίνει το ψωμί». Γνώριζαν, με μια έμφυτη σοφία, ότι μέσα στην ανεμελιά του καλοκαιριού, τους μήνες πριν την έναρξη της σχολικής χρονιάς, τα παιδιά τους, πέρα από το παιχνίδι και τη διασκέδαση, θα έπρεπε να κάνουν και ασκήσεις προετοιμασίας για τη ζωή των… μεγάλων, που τα περίμενε τα αμέσως επόμενα χρόνια. Κι αυτή τους η επιλογή ήταν ένα ακόμη εφόδιο, θα έλεγα από τα πιο σημαντικά ίσως, καθώς στα 18 μας φύγαμε από το χωριό και πήγαμε για πρώτη φορά στην πόλη για να σπουδάσουμε, με μια κοινωνική σκληραγωγία που ήταν η ασπίδα μας, στα πρώτα βήματα στον άγνωστο, νέο κόσμο που απλωνόταν μπροστά μας. Είχαμε δουλέψει! Είχαμε δικά μας – έστω και λίγα – λεφτά, είχαμε νιώσει την ευθύνη, είχαμε εισπράξει τις φωνές και τα παράπονα του αφεντικού, είχαμε κατανοήσει τις ιδιαιτερότητες των εμπορικών και οικονομικών συναλλαγών, αντιμετωπίσαμε πελάτες και πελάτες. Νιώσαμε από νωρίς ότι άλλη αξία έχουν τα λεφτά, όταν τα παίρνουμε άκοπα από τον μπαμπά κι άλλη, όταν τα βγάζουμε μόνοι μας δουλεύοντας. Περάσαμε μεγάλο σχολείο! Είχαμε πραγματικά «ψηθεί». Φτάσαμε στην πόλη 18χρονοι, με εμπειρίες και παραστάσεις, που αν δεν υπήρχε αυτή η εποχική μας ενασχόληση, δεν θα τις είχαμε αποκτήσει ποτέ. Φτάσαμε προφυλαγμένοι, αλλά και ψυλλιασμένοι για τις παγίδες του κόσμου των… μεγάλων, αφού για χρόνια, κάθε καλοκαίρι ζούσαμε εκτός του αποστειρωμένου περιβάλλοντος της πατρικής και μητρικής υπερπροστασίας και κάπως έτσι αποκτήσαμε τη δική μας ανοσία, απέναντι στους κινδύνους της αληθινής ζωής! Στα χρόνια μας δυστυχώς δεν μπορούμε να προσφέρουμε στα παιδιά μας αυτή την εμπειρία προσανατολισμού τους. Όχι γιατί δεν θέλουν ή βαριούνται να ψευτοδουλέψουν δέκα – δεκαπέντε μέρες, ούτε γιατί δεν υπάρχει αυτή η ανάγκη από τους χώρους της εποχικής επιχειρηματικότητας. Δεν μπορούμε λόγω… Επιθεώρησης Εργασίας!.. Αν εντοπιστεί από κλιμάκια ελέγχου η βοηθητική παρουσία ενός 15χρόνου σε μια ταβέρνα, να σερβίρει τα νερά και τα αναψυκτικά και να μαζεύει τα άδεια πιάτα, σε ένα λουνα παρκ, να μοιράζει μάρκες ή σε μια οργανωμένη παραλία, να μαζεύει τις ομπρέλες, αμέσως κόβεται στην επιχείρηση πρόστιμο παράβασης ανασφάλιστης εργασίας 10.000 ευρώ! Φυσικά και πρέπει να καταπολεμηθεί η ανασφάλιστη εργασία. Επιβάλεται να εγκαθιδρυθεί ένα πλαίσιο τήρησης του νόμου στο επιχειρείν. Ασφαλώς και πρέπει να είμαστε κάθετοι και αυστηροί απέναντι σε φαινόμενα παιδικής εκμετάλλευσης. Όμως στην προκειμένη περίπτωση μιλάμε για κάτι εντελώς διαφορετικό. Μιλάμε για τη δυνατότητα που πρέπει να δοθεί από την πολιτεία στα παιδιά μας, να περάσουν εκείνο το…σχολείο, που τις περασμένες δεκαετίες πέρασαν οι δικές μας γενιές. Στα μαθήματα επιχειρηματικότητας που σχεδιάζει να εντάξει το Υπουργείο Παιδείας στα προγράμματα σπουδών, στα γυμνάσια και τα λύκεια, πέρα από το θεωρητικό σκέλος, ας εξετάσει και τη δυνατότητα, μέσα από συγκεκριμένες διαδικασίες, που ως στόχο θα έχουν το παιδί και όχι τον επιχειρηματία ή τα κρατικά ταμεία, να μπορούν τα παιδιά μας παράλληλα με τις διακοπές τους να απασχολούνται, όπως εκείνα τα χρόνια κάναμε κι εμείς. Κι αυτό να γίνεται με τρόπο νόμιμο μεν, αλλά όχι γραφειοκρατικό! Και να γίνει όχι για να προστεθεί επιπλέον εισόδημα στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς, ούτε για να γλιτώσουν εισφορές και μεροκάματα οι επιχειρήσεις. Να γίνει με γνώμονα την ανατροφή των παιδιών μας. Την μαθητεία και εκπαίδευσή τους στην πραγματική ζωή, που τους περιμένει στην επόμενη γωνία του μέλλοντος!..
